Dla nauczycieli
Szanowni wychowawcy, oto ciekawy link pomocny w pracy z uczniem agresywnym:
http://www.podglebokie-mow.pl/dokumenty/Poradnik_wych.pdf
Ważne Ustawy:
Dziecko i jego rysunki
Poprzez rysunek, również poprzez te pierwsze „bazgrołki”, dzieci wyrażają pewne cechy swojego charakteru, swoje obawy, emocje i swój sposób patrzenia na świat.
Rysunek dziecka bardzo zaczyna interesować rodziców wtedy, gdy dowiadują się, że dzięki niemu mogą rozszyfrować coś ze świata wewnętrznego swojego dziecka.
Wewnętrzny świat dziecka jest trudnodostępny ze względu na lingwistyczne, emocjonalne, a czasami również i psychologiczne ograniczenia dziecka. Bywa, że dziecko ukrywa w głębi swoje emocje i odczucia, gdyż nie potrafi wyjaśnić tego co odczuwa lub po prostu boi się, że się na nie zdenerwujemy, jeśli opowie nam coś, co się nam nie spodoba. A w tym wewnętrznym dziecięcym świecie kryją się emocje związane z tym jak dziecko czuje się w swojej rodzinie i jak ją widzi, z tym, co je martwi oraz z tym jakie jest.
W SWOICH RYSUNKACH DZIECKO ODZWIERCIEDLA WSZYSTKO TO,
CZEGO NIE POTRAFI WYJAŚNIĆ SŁOWAMI
Jeśli dobrze się przyjrzymy, zauważymy, że każde dziecko ma swój własny sposób rysowania, trzymania ołówka czy kredki, stawiania kresek, rozstawiania elementów na kartce papieru, dysponowania przestrzenią na stronie, itd.
Przy interpretacji rysunku swojego dziecka zwróć uwagę na następujące elementy:
- sposób, w jaki twoje dziecko trzyma ołówek lub kredkę,
- jak wypełnia przestrzeń kartki,
- w jaki sposób rysuje linię: mocną, chwiejną…,
- jaką formę przybierają linie: wykrzywione, kanciaste…,
- jakie są wymiary elementów, które rysuje: duże, średnie, małe…,
- ile przekreśleń i wymazań pojawia się na rysunku,
- jaka jest tematyka rysunków,
- jakie kolory do rysowania wybiera dziecko,
- jaki czas zajmuje dziecku namalowanie rysunku,
- usytuowanie rysunku na kartce papieru.
A oto INTERPRETACJA opracowana przez psychologów:
Sposób, w jaki twoje dziecko trzyma ołówek lub kredkę
- uchwycenie ołówka lub kredki w sposób delikatny, swobodny – typowe dla dzieci spokojnych i zrelaksowanych;
- uchwycenie ołówka lub kredki w sposób mocny i uciśnięty – typowe dla dzieci odczuwających napięcie i nerwowość.
Jak wypełnia przestrzeń kartki
Dzieci zazwyczaj rysują w centralnej części kartki papieru – wynika to z ich dziecięcego egocentryzmu. Jest to rzecz naturalna: każde dziecko postrzega siebie jako „pępek świata”.
- jeśli dziecko rysuje wykorzystując całą przestrzeń kartki – może to świadczyć o jego ekstrawertyczności, dynamizmie oraz zapale do brania udziału;
- jeśli dziecko wypełnia tylko pewną część kartki papieru – mamy do czynienia z dzieckiem bardziej wycofanym, nieśmiałym i wyhamowanym;
- jeśli dziecko celowo zmienia sposób rysowania, to znaczy czasami rysuje w centrum, a czasami po bokach kartki papieru, bez żadnej konkretnej reguły – najpewniej u dziecka występują stany podirytowania, częste zmiany humoru oraz szybkie zniechęcenia do wykonywanej czynności.
W jaki sposób rysuje linię: mocną, chwiejną…
Moc, jaką dziecko wkłada w narysowanie linii świadczy o jego temperamencie.
- linia mocna i ciągła – świadczy o silnej osobowości i pewności siebie. Precyzja świadczy o entuzjazmie, woli oraz potrzebie ruchu. Linia zbyt mocna lub zdecydowanie za mocna świadczy o skumulowanej wewnątrz agresji;
- linia niepewna i chwiejna – świadczy o osobowości, która potrzebuje uznania i aprobaty innych oraz bezustannego upewniania się, że robi dobrze. Dotyczy to dzieci wrażliwych i z niską tolerancją na frustracje;
- linia słaba – może świadczyć o przemęczeniu i braku ochoty na działanie.
Jaką formę przybierają linie: wykrzywione, kanciaste…
- linia ciągła wykrzywiona – świadczy o osobowości spokojnej i ugodowej, często posłusznej;
- linia przerywana, w formie wąwozów lub mocno kanciasta – świadczy o napięciu, impulsywności oraz braku zaufania do innych.
Jakie są wymiary elementów, które rysuje: duże, małe…
DZIECKO RYSUJE W DUŻYCH ROZMIARACH TO, CO JE ZADZIWIA LUB TO, CO JEST DLA NIEGO WAŻNE W DANYM MOMENCIE
W małych rozmiarach natomiast przedstawia to, co jest dla niego niepożądane lub to, co jest dla niego po prostu bezwartościowe.
- rysunki duże, zajmujące większą część strony – świadczą o dużej pewności siebie. Rysunki bardzo duże – mogą być wołaniem o uwagę;
- rysunki małe –świadczą o małej potrzebie skupiania na sobie uwagi. Rysunki bardzo małe – mogą świadczyć o braku wiary w siebie.
Ile przekreśleń i wymazań pojawia się na rysunku
- dziecko, które zmazuje wiele razy to co narysowało, przekreśla i zaczyna rysować od nowa nigdy nie czuje się usatysfakcjonowane z tego, co zrobiło. Odnosi się to do dzieci, które nisko siebie oceniają, mają niskie poczucie własnej wartości, a ich brak pewności siebie sprawia, że bezustannie poprawiają swoje rysunki.
Jakie kolory do rysowania wybiera dziecko
- dziecko, które wybiera wiele kolorów – jest radosne, ekspresyjne, ciekawe świata, zmotywowane, chętne do robienia różnych rzeczy oraz pewne siebie;
- dziecko, które zawsze wybiera te same kolory – może wyrażać w ten sposób brak pewności siebie oraz niepewność we wszystkim co robi, również w rysowaniu;
- kolory ciepłe i żywe – wybierane są przez dzieci ekstrawertyczne, rozentuzjazmowane, często z talentem aktorskim. Do tej grupy kolorów często dodawany jest zielony i niebieski;
- zbytnie mieszanie kolorów, nakładanie kolorów na siebie (sprawiające, że trudno je rozpoznać) – jest to zachowanie charakterystyczne dla dzieci podirytowanych;
- kolory zimne i ciemne – wybierane są przez dzieci mocno sentymentalne;
- dzieci przestraszone, żyjące w lęku nie kolorują obrazków;
- dzieci obsesyjne wybierają kolory ze szczególną uwagą i nie wychodzą poza krawędzie kolorowanki.
Jaki czas zajmuje dziecku namalowanie rysunku
- dzieci, które rysują bardzo szybko, spieszą się i kończą rysować przed czasem – są niecierpliwe (kończą, bo chcą „mieć to z głowy”, bo straciły zainteresowanie, bo nie czerpią z rysowania przyjemności);
- dzieci, które rysują bardzo wolno i przykładają dużą wagę do elementów mało znaczących – nie wykazują stabilizacji emocjonalnej i nie mają pewności siebie. To zazwyczaj dzieci wrażliwe, podatne na wpływ innych osób;
- dzieci, które są dokładne i staranne w rysowaniu – to dzieci drobiazgowe, wytrwałe, a nawet uparte.
Usytuowanie rysunku na kartce papieru
- górna część strony – symbolizuje głowę, intelekt, wyobraźnię, ciekawość świata i chęć odkrywania nowych rzeczy;
- dolna część strony – symbolizuje potrzeby fizyczne i materialne;
- lewa część strony – myśli dziecka skierowane są ku przeszłości. Dziecko martwi się czymś, co miało miejsce w przeszłości lub przypomina sobie coś radosnego;
- prawa część strony – dziecko myśli o przyszłości;
- centralna część strony – reprezentuje teraźniejszość. Dziecko nie odczuwa niepokoju ani niepewności.
WIELOKROTNIE RYSUNEK DZIECKA NIE ŚWIADCZY O NICZYM LUB JEST JEDYNIE EKSPRESJĄ CHWILOWEGO ZŁEGO SAMOPOCZUCIA
Pamiętajmy, aby przy interpretacji rysunków dziecka nie generalizować, nie popadać w przesadę, ale przede wszystkim obserwować tendencje.